भारतीय संघाचा महान फिरकीपटू रविचंद्रन अश्विन (Ravichandran Ashwin) याने बॉर्डर-गावस्कर ट्रॉफी २०२४ (Border-Gavaskar Trophy 2024) च्या तिसऱ्या कसोटीनंतर आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधून निवृत्ती घेतली. एक टॉप-ऑर्डर बॅट्समन म्हणून सुरुवात करणारा अश्विन आपल्या कौशल्यपूर्ण फिरकीने आणि हुशार खेळाने टेस्ट क्रिकेट स्पेशालिस्ट बनला.
रविचंद्रन अश्विनची सुरुवात आणि कामगिरी
- २०११ साली वेस्ट इंडिज (West Indies) विरुद्ध दिल्ली येथे अश्विनने आपला टेस्ट पदार्पण केला. गोलंदाजीसोबतच फलंदाजीतील त्याच्या योगदानाने लवकरच तो भारतीय संघाचा प्रमुख खेळाडू बनला.
अश्विनची प्रमुख कामगिरी:
टेस्ट क्रिकेटमध्ये ५३७ विकेट्स: भारतीय संघासाठी दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वाधिक विकेट घेणारा गोलंदाज.
अनिल कुंबळे (Anil Kumble) यांच्यानंतर सर्वाधिक विकेट्स.
एकाच डावात ५ विकेट्स: ३७ वेळा हे साध्य करून विक्रम केला.
सर्वाधिक ‘प्लेयर ऑफ द सीरीज’ पुरस्कार: ११ वेळा.
मुथय्या मुरलीधरन यांच्या बरोबरीवर.
स्पिनर म्हणून सर्वोत्तम स्ट्राइक रेट: ५०.७ (२००+ विकेट्स).
अश्विनची सुरुवात: टॉप-ऑर्डर फलंदाज ते फिरकीपटू
२०११ मध्ये दिल्ली येथे वेस्ट इंडिज (West Indies) विरुद्ध अश्विनने आपला टेस्ट पदार्पण केला.
सुरुवातीला तो एक टॉप-ऑर्डर बॅट्समन म्हणून ओळखला जात होता.
परंतु फिरकी गोलंदाजीचे नैसर्गिक कौशल्य आणि मेहनतीमुळे तो भारतीय संघाचा मुख्य फिरकी गोलंदाज बनला.
ऑफ स्पिन (Off Spin) आणि कॅरम बॉल (Carrom Ball) यांचा मिलाफ करून त्याने फलंदाजांना भुलवले.
बॉर्डर-गावस्कर ट्रॉफीमधील प्रभाव :
अश्विनने बॉर्डर-गावस्कर ट्रॉफी मध्ये ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध आपली गुणवत्ता दाखवून दिली.
त्याने १००+ विकेट्स घेत ऑस्ट्रेलियाच्या प्रमुख फलंदाजांना त्रस्त केले.
स्टीव्ह स्मिथ (Steve Smith) आणि डेव्हिड वॉर्नर (David Warner) यांसारख्या मोठ्या फलंदाजांना त्याने आपल्या फिरकीच्या जाळ्यात अडकवले.
कर्णधार रोहित शर्मा याची प्रतिक्रिया
अश्विनच्या निवृत्तीवर कर्णधार रोहित शर्मा यांनी भावनिक शब्दांत आपली प्रतिक्रिया दिली.
“पर्थ कसोटीत अश्विनने मला निवृत्तीबाबत सांगितले होते. त्याला अजून थोडा काळ खेळावे, असे सांगितले होते. पण त्याचा निर्णय वैयक्तिक होता, आणि त्याने संघासाठी दिलेले योगदान अविस्मरणीय आहे.”
कुंबळे आणि हरभजननंतरचा वारसा
भारतीय फिरकी गोलंदाजीचा इतिहास तीन पिढ्यांमध्ये विभागला जाईल:
अनिल कुंबळे → हरभजन सिंग → रविचंद्रन अश्विन
कुंबळेने अचूकता, हरभजनने आक्रमकता दिली, तर अश्विनने आधुनिक क्रिकेटमध्ये बुद्धिमान फिरकी सादर केली.
त्याच्या DRS (Decision Review System) मधील अचूकतेपासून मंकडिंग (Mankading) पर्यंत, अश्विनने खेळाचे नवे परिमाण घडवले.
अश्विनच्या जागी येणारे खेळाडू
अश्विनच्या निवृत्तीनंतर त्याच्या जागी काही प्रमुख गोलंदाज भारतीय संघात संधी मिळवू शकतात:
- कुलदीप यादव (Kuldeep Yadav): चायनामन गोलंदाज.
- रवींद्र जडेजा (Ravindra Jadeja): अनुभवी फिरकीपटू आणि अष्टपैलू.
- आर. साई किशोर (R Sai Kishore): युवा आणि भविष्याचा मुख्य फिरकी गोलंदाज.
अश्विन: बुद्धिमत्तेचा मास्टर
अश्विन केवळ गोलंदाज नव्हता, तर तो एक स्ट्रॅटेजिक मास्टरमाइंड होता.
अंपायर डिसिजन रिव्ह्यू (DRS) वापरण्याची त्याची हुशारी.
परिस्थितीनुसार बॅट्समनला अडकवण्यासाठी योजनाबद्ध फील्ड प्लेसमेंट.
मंकडिंग सारखे विवादास्पद पण नियमबद्ध निर्णय.
निवृत्तीमुळे उरलेली पोकळी
अश्विनची निवृत्ती भारतीय क्रिकेटसाठी एक मोठी पोकळी निर्माण करेल. परंतु त्याचा वारसा पुढील पिढीसाठी प्रेरणादायी ठरेल.
- रविचंद्रन अश्विन याने भारतीय क्रिकेटला अत्युच्च कामगिरीने सजवले. बॉर्डर-गावस्कर ट्रॉफी मधील योगदान, कुंबळे-हरभजननंतरचा वारसा आणि हुशार खेळाडू म्हणून त्याने स्वतःला सिद्ध केले. आता कुलदीप यादव आणि रवींद्र जडेजा सारख्या खेळाडूंवर ही परंपरा पुढे नेण्याची जबाबदारी आहे.
अश्विनचा हा प्रवास एक प्रेरणादायी कहाणी असून भारतीय क्रिकेटच्या इतिहासात त्याचे नाव सुवर्णाक्षरांनी कोरले गेले आहे.
Ravichandran Ashwin Retirement
बॉर्डर-गावस्कर ट्रॉफी
रोहित शर्मा प्रतिक्रिया
कुंबळे हरभजन वारसा
अश्विन गोलंदाजी रेकॉर्ड
