SEBI : F&O नियम कडक आणि डेरिव्हेटिव्ह्जसाठी लॉट साइज बदल होण्याची शक्यता
30 सप्टेंबर रोजी होणाऱ्या सेबी (SEBI) बोर्ड मीटिंगमध्ये फ्युचर्स आणि ऑप्शन्स (F&O) ट्रेडिंगसाठी नियम कडक केले जाण्याची शक्यता आहे.त्यामुळे काही सेगमेंटमध्ये F&O ट्रेडिंग बंद करण्याची शक्यता आहे. रिटेल ट्रेडर्सच्या वाढत्या सहभागामुळे आणि जोखीमपूर्ण ट्रेडिंगमुळे बाजारात अस्थिरता निर्माण होत आहे. या पार्श्वभूमीवर सेबीने डेरिव्हेटिव्ह्ज व्यवहारासाठी नवीन नियम आणण्याचे ठरवले आहे. यात F&O ट्रेडिंगमध्ये काही महत्त्वाचे बदल अपेक्षित आहेत, ज्यामुळे रिटेल ट्रेडर्सना अनावश्यक जोखीम घेणे कमी करता येईल.
F&O व्यवहारातील लॉट साइज बदल
या बैठकीत इंडेक्स डेरिव्हेटिव्ह्ज ट्रेडिंगमध्ये लॉट साइज वाढवण्याचे प्रस्ताव मांडले जातील. लॉट साइज वाढवल्याने रिटेल ट्रेडर्ससाठी प्रवेश कठीण होईल, ज्यामुळे जोखीम घेणाऱ्या ट्रेडर्सची संख्या कमी होईल. सध्या विचाराधीन असलेल्या प्रस्तावांनुसार, नवीन लॉट साइज रु. 15-20 लाखांनी सुरू होईल, जो पुढे रु. 20-30 लाखांपर्यंत वाढवण्याची शक्यता आहे. हे बदल रिटेल ट्रेडर्ससाठी अधिक जबाबदारीने ट्रेडिंग करण्यास प्रवृत्त करतील.
F&O ट्रेडिंगच्या एक्सपायरीमध्ये सुद्धा होणार बदल
F&O ट्रेडिंगमध्ये दिवसाची समाप्ती (expiry day) जवळ येत असताना जास्त मार्जिन ठेवण्याचा नियम लागू केला जाऊ शकतो. तसेच, कॅलेंडर स्प्रेड बेनिफिट (calendar spread benefit) समाप्तीच्या दिवशी काढून टाकण्याचे प्रस्ताव मांडले गेले आहेत. या उपायांमुळे ट्रेडर्स कमी जोखीम घेऊन ट्रेडिंग करतील आणि ट्रेडिंगमध्ये होणारी अनावश्यक सट्टेबाजी टाळली जाईल.
रिटेल ट्रेडर्ससाठी जोखीम कमी होण्याची शक्यता
सेबीचे हे नवीन प्रस्ताव रिटेल ट्रेडर्ससाठी संरक्षणात्मक ठरतील. वाढलेली लॉट साइज आणि वाढीव मार्जिनमुळे, किरकोळ गुंतवणूकदारांना सहजपणे डेरिव्हेटिव्ह्जमध्ये प्रवेश करता येणार नाही. यामुळे बाजारातील अस्थिरता कमी होईल आणि सट्टेबाजीचे प्रमाणही घटेल.
डेरिव्हेटिव्ह्ज ट्रेडिंगवरील मर्यादा आणि संभाव्य परिणाम
सेबीचे नवीन नियम डेरिव्हेटिव्ह्ज व्यवहारात अधिक नियमन आणणार आहेत. हे बदल बाजारातील दीर्घकालीन स्थिरता आणि सुरक्षितता वाढवतील. इक्विटी डेरिव्हेटिव्ह्ज बाजारातील बदलांमुळे उच्च-जोखीम घेणाऱ्या गुंतवणूकदारांना अधिक सुव्यवस्थित प्रणालीमध्ये काम करता येईल, तर किरकोळ ट्रेडर्सना या जोखीमपूर्ण क्षेत्रात प्रवेश करणे कठीण होईल.
गुंतवणूकदारांसाठी नवीन मालमत्ता वर्गाची संधी
Sebi : सेबीच्या बोर्ड मीटिंगमध्ये नवीन मालमत्ता वर्ग (new asset class) देखील सुरू करण्याचा प्रस्ताव आहे. उच्च जोखीम घेणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी, या वर्गामुळे म्युच्युअल फंड आणि PMS यांच्यामधील अंतर भरून निघेल. हे गुंतवणूकदारांना इक्विटी डेरिव्हेटिव्ह्जमध्ये अधिक संधी मिळवून देईल.
